‘‘ตเถว ตฺวํ มหาวีร, ปุปฺผิโต เต วิมุตฺติยา;

สาสนํ นาติวตฺตนฺติ, ปทุมํ วาริชํ ยถาฯ

[331]

‘‘สุปุปฺผิโต สาลราชา, ทิพฺพคนฺธํ ปวายติ;

อญฺญสาเลหิ ปริวุโต, สาลราชาว โสภติฯ

[332]

‘‘ตเถว ตฺวํ มหาวีร, พุทฺธญาเณน ปุปฺผิโต;

ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต, สาลราชาว โสภสิฯ

[333]

‘‘ยถาปิ เสโล หิมวา, โอสโธ สพฺพปาณินํ;

นาคานํ อสุรานญฺจ, เทวตานญฺจ อาลโยฯ

[334]

‘‘ตเถว ตฺวํ มหาวีร, โอสโธ วิย ปาณินํ;

เตวิชฺชา ฉฬภิญฺญา จ, อิทฺธิยา ปารมิํ คตาฯ

[335]

‘‘อนุสิฏฺฐา มหาวีร, ตยา การุณิเกน เต;

รมนฺติ ธมฺมรติยา, วสนฺติ ตว สาสเนฯ

[336]

‘‘มิคราชา ยถา สีโห, อภินิกฺขมฺม อาสยา;

จตุทฺทิสานุวิโลเกตฺวา [วิโลเกตฺวา (สี. สฺยา.), นุโลเกตฺวา (ก.)],

ติกฺขตฺตุํ อภินาทติฯ

[337]

‘‘สพฺเพ มิคา อุตฺตสนฺติ, มิคราชสฺส คชฺชโต;

ตถา หิ ชาติมา เอโส, ปสู ตาเสติ สพฺพทาฯ

[338]

‘‘คชฺชโต เต มหาวีร, วสุธา สมฺปกมฺปติ;

โพธเนยฺยาวพุชฺฌนฺติ, ตสนฺติ มารกายิกาฯ

[339]

‘‘ตสนฺติ ติตฺถิยา สพฺเพ, นทโต เต มหามุนิ;

กากา เสนาว วิพฺภนฺตา, มิครญฺญา ยถา มิคาฯ

[340]

‘‘เย เกจิ คณิโน โลเก, สตฺถาโรติ ปวุจฺจเร;

ปรมฺปราคตํ ธมฺมํ, เทเสนฺติ ปริสาย เตฯ

[341]

‘‘น เหวํ ตฺวํ มหาวีร, ธมฺมํ เทเสสิ ปาณินํ;

สามํ สจฺจานิ พุชฺฌิตฺวา, เกวลํ โพธิปกฺขิยํฯ

[342]

‘‘อาสยานุสยํ ญตฺวา, อินฺทฺริยานํ พลาพลํ;

ภพฺพาภพฺเพ วิทิตฺวาน, มหาเมโฆว คชฺชสิฯ

[343]

‘‘จกฺกวาฬปริยนฺตา , นิสินฺนา ปริสา ภเว;

นานาทิฏฺฐี วิจินนฺตา [วิจินฺเตนฺติ (สฺยา.), วิจินนฺตํ (ก.)], วิมติจฺเฉทนาย ตํฯ

[344]

‘‘สพฺเพสํ จิตฺตมญฺญาย, โอปมฺมกุสโล มุนิ;

เอกํ ปญฺหํ กเถนฺโตว, วิมติํ ฉินฺทสิ [ฉินฺทิ (สฺยา. ก.)] ปาณินํฯ

[345]

‘‘อุปติสฺสสทิเสเหว, วสุธา ปูริตา ภเว;

สพฺเพว เต ปญฺชลิกา, กิตฺตยุํ โลกนายกํฯ

[346]

‘‘กปฺปํ วา เต กิตฺตยนฺตา, นานาวณฺเณหิ กิตฺตยุํ;

ปริเมตุํ น สกฺเกยฺยุํ [น กปฺเปยฺยุํ (สฺยา.), น ปปฺเปยฺยุํ (ก.)], อปฺปเมยฺโย ตถาคโตฯ

[347]

‘‘ยถาสเกน ถาเมน, กิตฺติโต หิ มยา ชิโน;

กปฺปโกฏีปิ กิตฺเตนฺตา, เอวเมว ปกิตฺตยุํฯ

[348]

‘‘สเจ หิ โกจิ เทโว วา, มนุสฺโส วา สุสิกฺขิโต;

ปเมตุํ ปริกปฺเปยฺย, วิฆาตํว ลเภยฺย โสฯ

[349]

‘‘สาสเน เต ปติฏฺฐาย, สกฺยปุตฺต มหายส;

ปญฺญาย ปารมิํ คนฺตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[350]

‘‘ติตฺถิเย สมฺปมทฺทามิ, วตฺเตมิ ชินสาสนํ;

ธมฺมเสนาปติ อชฺช, สกฺยปุตฺตสฺส สาสเนฯ

[351]

‘‘อปริเมยฺเย กตํ กมฺมํ, ผลํ ทสฺเสสิ เม อิธ;

สุขิตฺโต สรเวโคว, กิเลเส ฌาปยี มม [ฌาปยิํ มม (สฺยา.), ฌาปยิํ อหํ (ก.)]ฯ

[352]

‘‘โย โกจิ มนุโช ภารํ, ธาเรยฺย มตฺถเก สทา;

ภาเรน ทุกฺขิโต อสฺส, ภาเรหิ ภริโต ตถาฯ

[353]

‘‘ฑยฺหมาโน ตีหคฺคีหิ, ภเวสุ สํสริํ อหํ;

ภริโต ภวภาเรน, คิริํ อุจฺจาริโต ยถาฯ

[354]

‘‘โอโรปิโต จ เม ภาโร, ภวา อุคฺฆาฏิตา มยา;

กรณียํ กตํ สพฺพํ, สกฺยปุตฺตสฺส สาสเนฯ

[355]

‘‘ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหิ, ฐเปตฺวา สกฺยปุงฺควํ;

อหํ อคฺโคมฺหิ ปญฺญาย, สทิโส เม น วิชฺชติฯ

[356]

‘‘สมาธิมฺหิ สุกุสโล, อิทฺธิยา ปารมิํ คโต;

อิจฺฉมาโน จหํ อชฺช, สหสฺสํ อภินิมฺมิเนฯ

[357]

‘‘อนุปุพฺพวิหารสฺส , วสีภูโต มหามุนิ;

กเถสิ สาสนํ มยฺหํ, นิโรโธ สยนํ มมฯ

[358]

‘‘ทิพฺพจกฺขุ วิสุทฺธํ เม, สมาธิกุสโล อหํ;

สมฺมปฺปธานานุยุตฺโต, โพชฺฌงฺคภาวนารโตฯ

[359]

‘‘สาวเกน หิ ปตฺตพฺพํ, สพฺพเมว กตํ มยา;

โลกนาถํ ฐเปตฺวาน, สทิโส เม น วิชฺชติฯ

[360]

‘‘สมาปตฺตีนํ กุสโล [สมาปตฺตินยกุสโล (สี.)], ฌานวิโมกฺขาน ขิปฺปปฏิลาภี;

โพชฺฌงฺคภาวนารโต, สาวกคุณปารมิคโตสฺมิฯ

[361]

‘‘สาวกคุเณนปิ ผุสฺเสน [สาวกคุณผุสฺเสน (สฺยา.)], พุทฺธิยา ปริสุตฺตมภารวา [ปุริสุตฺตมคารวา (สฺยา.), ปุริสุตฺตมภารวา (ก.)];

ยํ สทฺธาสงฺคหิตํ [สทฺธาย สงฺคหิตํ (สี.), สทฺทาสงฺคหิตํ (สฺยา.)] จิตฺตํ, สทา สพฺรหฺมจารีสุฯ

[362]

‘‘อุทฺธตวิโสว สปฺโป, ฉินฺนวิสาโณว อุสโภ;

นิกฺขิตฺตมานทปฺโปว [ทพฺโพว (ก.)], อุเปมิ ครุคารเวน คณํฯ

[363]

‘‘ยทิ รูปินี ภเวยฺย, ปญฺญา เม วสุมตีปิ [วสุมตี (สี. ก.) วสุปตีนํ (สฺยา.)] น สเมยฺย;

อโนมทสฺสิสฺส [อโนมทสฺสิ (?)] ภควโต, ผลเมตํ ญาณถวนายฯ

[364]

‘‘ปวตฺติตํ ธมฺมจกฺกํ, สกฺยปุตฺเตน ตาทินา;

อนุวตฺเตมหํ สมฺมา, ญาณถวนายิทํ ผลํฯ

[365]

‘‘มา เม กทาจิ ปาปิจฺโฉ, กุสีโต หีนวีริโย;

อปฺปสฺสุโต อนาทโร [อนาจาโร (สพฺพตฺถ) เถรคา. 987 ปสฺสิตพฺพา], สเมโต อหุ กตฺถจิฯ

[366]

‘‘พหุสฺสุโต จ เมธาวี, สีเลสุ สุสมาหิโต;

เจโตสมถานุยุตฺโต, อปิ มุทฺธนิ ติฏฺฐตุฯ

[367]

‘‘ตํ โว วทามิ ภทฺทนฺเต, ยาวนฺเตตฺถ สมาคตา;

อปฺปิจฺฉา โหถ สนฺตุฏฺฐา, ฌายี ฌานรตา สทาฯ

[368]

‘‘ยมหํ ปฐมํ ทิสฺวา, วิรโช วิมโล อหุํ;

โส เม อาจริโย ธีโร, อสฺสชิ นาม สาวโกฯ

[369]

‘‘ตสฺสาหํ วาหสา อชฺช, ธมฺมเสนาปตี อหุํ;

สพฺพตฺถ ปารมิํ ปตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[370]

‘‘โย เม อาจริโย อาสิ, อสฺสชิ นาม สาวโก;

ยสฺสํ ทิสายํ วสติ, อุสฺสีสมฺหิ กโรมหํฯ

[371]

‘‘มม กมฺมํ สริตฺวาน, โคตโม สกฺยปุงฺคโว;

ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา, อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิ มํฯ

[372]

[อิมา ทฺเว คาถาโย สฺยามโปตฺถเก น สนฺติ]

กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ, ภวา สพฺเพ สมูหตาฯ

นาโคว พนฺธนํ เฉตฺวา, วิหรามิ อนาสโวฯ

[373]

‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ, พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ [อิมา ทฺเว คาถาโร สฺยามโปตฺถเก น สนฺติ]ฯ

[374]

‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส [จตสฺโส จ (สี.)], วิโมกฺขาปิ จ อฏฺฐิเม;

ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา สาริปุตฺโต เถโร อิมา คาถาโย

อภาสิตฺถาติฯ

สาริปุตฺตตฺเถรสฺสาปทานํ ปฐมํฯ

3-2. มหาโมคฺคลฺลานตฺเถรอปทานํ

[375]

‘‘อโนมทสฺสี ภควา, โลกเชฏฺโฐ นราสโภ;

วิหาสิ หิมวนฺตมฺหิ, เทวสงฺฆปุรกฺขโตฯ

[376]

‘‘วรุโณ นาม นาเมน, นาคราชา อหํ ตทา;

กามรูปี วิกุพฺพามิ, มโหทธินิวาสหํฯ

[377]

‘‘สงฺคณิยํ คณํ หิตฺวา, ตูริยํ ปฏฺฐเปสหํ;

สมฺพุทฺธํ ปริวาเรตฺวา, วาเทสุํ อจฺฉรา ตทาฯ

[378]